۱۳۸۷ تیر ۲۵, سه‌شنبه

نقدي بر خواننده سالاري در ایران


يكشنبه 15 آبان 1384


سایت را نگاه می کردم – چشمم به تیتری خورد که روزهای اجرای ارکستر ملی را در ماه آینده مشخص کرده بود – روی آن کلیک کردم و صفحه ای جدید با توضیحات در مورد این ارکستر روبرویم نمایان گردید: این گونه شروع شده بود: سینا سرلک ارکستر ملی را در آذر ماه امسال همراهی خواهد نمود.

ناگهان برای من سوالی پیش آمد چرا اول اسم خواننده ؟ مگر خون خواننده از نوازنده و آهنگساز رنگین تر است که ارکستر ملی یک مملکت با اسم خواننده آن باید مطرح شود؟ مگر هنر استعداد و ذوقی ا لهی نیست که در وجود هنرمند قرار گرفته؟ پس در هنر والای موسیقی چه فرقی می توان بین خواننده- آهنگساز – نوازنده – رهبر ارکستر – شاعر گذاشت ؟ آیا در وجه درونی کار اینها برترییتی نسبت به هم دارند؟ مگر کار گروهی نیست و همه به یک میزان زحمت نمی کشند؟ و همه راس ساعت مقرر سر تمرین حاضر نشده اند؟ و همه به قدر کافی قطعات را تمرین نکرده اند؟ پس چرا اسم یک ارکستر باید با نام خواننده آن مطرح شود؟ مشکل عمده ای که موسیقی ایران با آن مواجه است خواننده سالاریست. چه در موزیک سنتی چه پاپ و چه راک. این امر باعث شده که مردم فقط خواننده را می بینند و فقط خواننده برایشان مهم است که البته رسانه های گروهی هم بی تقصیر نیستند نمونه اش صدا و سیما در مراسم شادمانی رسمی کشور – یک خواننده را صدا می زنند که یک cd همراه خود اورده کارگردان لطف می کند سی دی ئی را پخش می کند و خواننده هم با کت و شلوار شیک شروع به خواندن می کند چند وقت بعد آلبوم کار بیرون می آید – عکس خواننده با ژست های مختلف در روی جلد و داخل قرار گرفته و اسم آهنگساز در پایین آن کوچک نوشته شده و مردم هم ......

این که از وضع رسانه های گروهی مملکت و این هم وضع کنسرت رسمی این کشور پس تکلیف چیست؟

در این کشور اگر ارکستری در حد عالی باشد ولی خواننده آن مشهور نباشد سالن پر نخواهد شد و کاست و سی دی ان هم فروش نخواهد کرد ولی اگر ارکستری متوسط یا حتی آماتور باشد ولی خواننده آن مشهور باشد تمام بلیت های آن پیش فروش می شود و مردم پشت درب های سالن خواهند ماند. کجای این کار عدالت است؟ مگر یکی از رسالات هنر و هنرمند کمک کردن به برقراری عدالت فرهنگی در جامعه نیست؟ مگر هنرمند نه باید غم خوار جامعه باشد و به پیش رفت فرهنگ آن کمک کند؟ پس چه شد؟ این جملات فقط برای سیاه کردن برگ های سفید کتاب ها به کار می رود؟ این ظلم است. چرا در کشورهای اروپایی برای تک نوازی یک ساز مثلا ویولن منوهین یا تکنوازی گیتار سگوویا یا پاكو د لوسيا – سالن ها حتی بیش از ظرفیت خود پر می شوند؟ فقط برای نوازندگی یک نفر نه هیچ کس دیگر ولی در ایران تا خواننده ای وجود نداشته باشد و مطرح هم نباشد ...... ؟؟؟؟؟

به کارهای ارکستری نگاهی می اندازیم یا حتی ارکسترهای مدرن تر مثلا ارکستر یانی ؟ مگر تمام قطعاتی که آن ها اجرا می کنند خواننده دارد؟ پس چرا در تمام دنیا از موسیقی او استقبال می شود؟ چرا ارکستر ملی ایران یا هر ارکستر دیگر این مملکت باید با نام خوانندگان مختلف خبر اجرای خود را به گوش مردم برساند ان هم در اولین سطر شروع خبر و اولین واژه های جمله. اگر ارکستر ها توانایی اجرایی و جذب مخاطب را بدون مطرح کردن نام خواننده ندارند پس چرا کار می کنند و به قول معروف عکس مار را به جای خود مار به مردم نشان می دهند؟ چرا نوازندگان چیره دست ما همیشه باید ناشناخته تر از خواننده باقی بمانند؟ در صورتی که در هیچ کجای دنیا چنین رسمی اجرا نمی شود چه در کشورهای غربی و پیشرفته و چه کشورهای ديگر. نمونه اش کشور هندوستان. زمینهای سرباز و خالی را برای اجرای کنسرت های خود کرایه می کنند چون سالن با ظرفیت های بالا ندارند چرا؟ چون فلان نوازنده تک نوازی دارد و مردم از تمام شهرهای مختلف به دیدن آن کنسرت می آیند. آهنگ ساز – خواننده- شاعر – رهبر ارکستر همه و همه حلقاتی به هم پیوسته هستند که تشکیل زنجیری به نام هنر موسیقی را می دهند که نشان گر فرهنگ و شخصیت یک مملکت است.

خواننده و آواز هم یکی از آن حلقات است که حق بزرگی بر گردن موسیقی ما دارد و این را نه باید نا دیده گرفت و اگر هم روزی نا دیده گرفته شود به قولی نمک خوردن و نمکدان شکستن است ولی از نظر مقام و منزلت همه مساوی هستند همان طور که ساز و نوازنده ی آن به گردن موسیقی ما حق بزرگی دارد. خدا را شاهد می گیرم که من هیچ خصومتی با خواننده و آواز ندارم و به هر دوی آن ها هم به عنوان یک موزسیین این مملکت و هم به عنوان شنونده احترام می گذارم ولی از مواردی که اشاره شد نه باید به سادگی گذشت چون باعث لطمه خوردن به هنر موسیقی این مرزبوم می شود و مطمئنا هیچ هنرمند با وجدانی راضی به لطمه خوردن هنر مملکتس نیست. امیدوارم اگر جناب آقای سینا سرلک و بقیه خوانند گان کشور این مقاله را مطالعه می کنند از دست من رنجیده خاطر نشوند به این دلیل که تمام مطالب عنوان شده بی قصد و غرض نوشته شده و آن ها را با بزگواری خویش درک نمایند. با تشکر

www.artmusic.ir/news/show.asp?id=6152